رمزگشایی لوح سفالی کشف شده از محوطه اسلامی شادیاخ نیشابور
نویسندگان
چکیده
نمادها در دوره اسلامی نسبت به دوره های پیش از اسلام کارکرد گسترده تری یافتند. دلیل این امر شاید تغییر مذهب و نگرش آیینی بود که در جهان اسلام اتفاق افتاد. در دوره سلجوقیان، که یکی از گهربارترین دوره های رونق علم، هنر و اقتصاد در ایران بوده است، علم نجوم نیز بسیار پیشرفت کرد، به طوری که تأثیر آن را بر بسیاری از هنرهای این دوران می توان دید. این مقاله به بررسی یک سند سفالی منحصربه فرد مربوط به دوران سلجوقی مزین به نقوش انسانی و جانوری در ارتباط با مفاهیم نجومی می پردازد. این لوح که در کاوش های باستان شناسی اخیر (1379-1384) شادیاخ نیشابور به سرپرستی رجبعلی لباف خانیکی به دست آمده است یکی از عجیب ترین یافته ها در زمینه نجومی و یکی از مهم ترین اسناد دوران سلجوقی در ارتباط با اتمام پدیده خورشیدگرفتگی است. این مقاله در پی پاسخ به دو پرسش است: - نقوش به کار رفته در لوح سفالی مکشوف چه کارکردهای مفهومی و آیینی داشته اند؟ - کاربرد لوح سفالی به دست آمده در زمان مورد نظر چه بوده است؟ هدف کلی پژوهش بررسی نقوش مفهومی به کاررفته در لوح سفالی و تحلیل و تطبیق آن ها با نقوش مشابه است و روش تحقیق به صورت تحلیلی و استقرایی است و شیوه گردآوری مطالب میدانی (رجوع به اصل اثر) و کتابخانه ای است. به نظر می رسد این لوح سفالی نشانه های نمادینی جهت اتمام پدیده خورشیدگرفتگی دارد و در ریختگری فلزات کاربرد داشته است.
منابع مشابه
رمزگشایی لوح سفالی کشف شده از محوطة اسلامی شادیاخ نیشابور
نمادها در دورة اسلامی نسبت به دوره های پیش از اسلام کارکرد گسترده تری یافتند. دلیل این امر شاید تغییر مذهب و نگرش آیینی بود که در جهان اسلام اتفاق افتاد. در دورة سلجوقیان، که یکی از گهربارترین دوره های رونق علم، هنر و اقتصاد در ایران بوده است، علم نجوم نیز بسیار پیشرفت کرد، به طوری که تأثیر آن را بر بسیاری از هنرهای این دوران می توان دید. این مقاله به بررسی یک سند سفالی منحصربه فرد مربوط به دو...
متن کاملرمزگشایی لوح سفالی کشف‌شده از محوطة اسلامی شادیاخ نیشابور
نمادها در دورة اسلامی نسبت به دوره‌های پیش از اسلام کارکرد گسترده‌تری یافتند. دلیل این امر شاید تغییر مذهب و نگرش آیینی بود که در جهان اسلام اتفاق افتاد. در دورة سلجوقیان، که یکی از گهربارترین دوره‌های رونق علم، هنر و اقتصاد در ایران بوده است، علم نجوم نیز بسیار پیشرفت کرد، به‌طوری که تأثیر آن را بر بسیاری از هنرهای این دوران می‌توان دید. این مقاله به بررسی یک سند سفالی منحصربه‌فرد مربوط به دو...
متن کاملبررسی تحلیل باستان شناختی سفالینه های محوطه ی اسلامی شادیاخ نیشابور
شادیاخ که در حال حاضر ویرانه های آن در جنوب شرقی نیشابور جدید و سمت غرب نیشابور قدیم قرار گرفته با توجه به بسیاری از متون تاریخی، در ابتدا به صورت باغی بود که در دوران حکومت طاهریان توسط عبداللَه بن طاهر به عنوان مرکز حکومت برگزیده شد. در دوران سلجوقی در پی متروک شدن شهر قدیم نیشابور به دلیل ویرانی های ناشی از زلزله و حمله غزها، شادیاخ هم چنان مسکونی بود تا اینکه در اثر زلزله سال 669 هجری قمری ق...
15 صفحه اولبررسی و تحلیل نقوش سفال قالب زده محوّطه ی اسلامی شادیاخ نیشابور
تولید سفال به شیوه قالبی در کنار سایر انواع سفال در شادیاخ، در قرون میانی اسلام رواج بسیار داشته که آمار زیاد این سفالینه ها و یافته هایی در ارتباط با تولید آنها در محل، همچون قالب های سفالی و کوره سفال پزی، دلیلی بر تخصصی بودن کارگاه های سازنده این گونه های سفالی در شادیاخ می باشد. با توجه به اهمیت نقوش این سفال ها در زمینه روشن ساخت تحولات فرهنگی دوره سلجوقی، تنوع زیاد نقوش بکار رفته و همچنین...
متن کاملبازخوانی خیام در پرتو اوضاع زمانه خود مطالعه موردی باغشهر جنوب نیشابور (شادیاخ)
باغشهر جنوبی نیشابور (شادیاخ) با جاذبه طبیعی خود در طول تاریخ، حکام زیادی را جلب کرد و بنا بر کشفیات باستان‌شناسی، از تاریخ و پیشینه بسیار قدیمی برخوردار است. پیش از اسلام گویا باغستانی شاه‌نشین بوده‌است. در اوایل دوره اسلامی از سرنوشت آن آگاهی چندانی حاصل نیست اما با برآمدن اولین سلسله‌های ایرانی، باز بدان‌جا توجه شد. طاهریان در آبادانی و مرمت شادیاخ کوشیدند و گران‌مایگی‌اش را بازگرداندند. پس ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
نگرهجلد ۹، شماره ۳۲، صفحات ۲۶-۳۸
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023